Σάββατο 4 Δεκεμβρίου 2010

ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΤΟΥ ΚΑΠΝΟΥ

Η ιστορία του καπνού ξεκινά αιώνες πριν, όταν οι άνθρωποι της συνοδείας του Κολόμβου παρακολούθησαν πρώτοι την "τελετουργία" του καπνίσματος μεταξύ των ιθαγενών στους νέους τόπους, που ανακάλυπταν και εξερευνούσαν. Τα νέα έφθασαν και στην Ευρώπη όπου η χρήση του καπνού ξεκινάει σαν Βασιλικό δώρο, από το Γάλλο διπλωμάτη Nicot προς την Βασίλισσα Αικατερίνη των Μεδίκων για να κατευνάσει τους πονοκεφάλους της, και από τους Ισπανούς προς τον Κάρολο. Ένα χόρτο με διαφορετικές ιδιότητες και τολμηρές επεμβάσεις στη ανθρώπινη ζωή!
Στην Ευρώπη ο καπνός μεταφέρθηκε από τους Ισπανούς το 1519. Στην Ελλάδα μεταφέρθηκε ο καπνός στα τέλη του 16ου αιώνα. . Στα μέσα του 17ου αιώνα ο καπνός ήταν γενικά διαδεδομένος στη Δύση. 
Γύρω στο 1600 ο καπνός ήταν τόσο δημοφιλής που εχρησιμοποιείτο ως μέσον συναλλαγής, θεωρούμενος μάλιστα ισάξιος του χρυσού, ή του αργύρου. Οι άνθρωποι που κάπνιζαν, στην αρχή τουλάχιστον, ήταν αξιοπερίεργο θέαμα. Το κάπνισμα έγινε κάτι που έκαναν μόνο πλούσιοι αριστοκράτες, ήταν κάτι ακραίο, σαν να κρεμούσαν στη γλώσσα ένα χαλκά, εθεωρείτο δε ένδειξη σκληρού ανδρισμού.  Προοδευτικά το κάπνισμα, μέσα σε ένα αιώνα από την ανακάλυψη της Αμερικής από τον Κολόμβο, έγινε παγκόσμια κουλτούρα, φαινόμενο πραγματικά μοναδικό. Τα αίτια του φαινομένου αυτού δεν οφείλονται αποκλειστικά στις εθιστικές ιδιότητες της νικοτίνης αλλά και σε ένα πολιτισμικό εποικοδόμημα, που πολύ γρήγορα αναπτύχθηκε γύρω από αυτό.
Την ίδια εποχή κάποιες από τις δυσάρεστες συνέπειες του καπνού άρχισαν να γίνονται συνειδητές σε μεμονωμένα άτομα. Το 1610 ο Sir Francis Bacon σημείωνε ότι η προσπάθεια να σταματήσει την κακιά συνήθεια ήταν πραγματικά πολύ δύσκολη. Το 1632 στη Μασσαχουσέτη απαγορεύτηκε το δημόσιο κάπνισμα, αν και αυτό σχετιζόταν περισσότερο με την ηθική της εποχής, παρά με τις ιατρικές ανησυχίες σχετικά με τις προκαλούμενες βλάβες. (συνεχίζεται).
Καπνός: μια αναπτυσσόμενη βιομηχανία
Το 1760 ο Pierre Lorillard ιδρύει μια εταιρεία στη Νέα Υόρκη επεξεργασίας καπνού. Σήμερα η εταιρεία P. Lorillard είναι η παλαιότερη εταιρεία καπνού στις ΗΠΑ.
Το 1826 ανακαλύπτεται η καθαρή δομή της νικοτίνης. Σύντομα ακολουθεί το επιστημονικό συμπέρασμα ότι η νικοτίνη είναι ένα επικίνδυνο δηλητήριο.
 Τα τσιγάρα έγιναν δημοφιλή αυτήν την περίοδο καθώς οι στρατιώτες τα έφερναν στην Αγγλία από τους Ρώσους και Τούρκους στρατιώτες. Τα τσιγάρα στην Αμερική φτιάχνονταν από τα υπολείμματα της παραγωγής άλλων παραγώγων καπνού, ιδιαίτερα του μασώμενου καπνού, ο οποίος είχε γίνει δημοφιλής λόγω των καουμπόυδων της αμερικανικής Δύσης.
Μόλις στις αρχές του 1900 τα τσιγάρα άρχισαν να γίνονται το κύριο προϊόν παραγωγής καπνού, αν και το 1901 πουλήθηκαν 3,5 δις τσιγάρων έναντι 6 δις πούρων. Το 1902 η βρετανική Phillip Morris στήνει στη Νέα Υόρκη ένα καινούριο αρχηγείο για την προώθηση της αγοράς των τσιγάρων της, περιλαμβάνοντας την τώρα διάσημη μάρκα Marlboro.  Η απαίτηση για τα τσιγάρα αυξανόταν και το 1913 η εταιρεία R.J. Reynolds προώθησε στην αγορά μια νέα μάρκα τσιγάρων με την ονομασία Camel.
 
Πόλεμος και τσιγάρα - Ενας θανάσιμος συνδυασμός

Η χρήση των τσιγάρων παρουσίασε εκρηκτική άνοδο κατά τη διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, όπου τα τσιγάρα λέγονταν "ο καπνός του στρατιώτη". Μέχρι το 1923 η Reynolds με το Camel ελέγχει το 45% της αμερικανικής αγοράς. Η Phillip Morris το 1924 αρχίζει να προωθεί το Marlboro σα γυναικείο τσιγάρο. Απαντώντας η American Tobacco Company, κατασκευάστρια της μάρκας Lucky Strike, αρχίζει να προωθεί στην αγορά το δικό της τσιγάρο στις γυναίκες και κερδίζει το 38% της αγοράς. Ο ρυθμός του καπνίσματος στα έφηβα κορίτσια γρήγορα τριπλασιάζεται στα χρόνια 1925-1935. Το 1939 η American Tobacco Company εισάγει μια νέα μάρκα, την Pall Mall, που της επιτρέπει να γίνει η μεγαλύτερη εταιρεία καπνού στις ΗΠΑ.
Κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου (1939-1945) οι πωλήσεις των τσιγάρων είναι συνεχώς ψηλά. Τα τσιγάρα περιλαμβάνονται στα είδη πρώτης ανάγκης των στρατιωτών. Οι εταιρείες καπνού έστελναν εκατομμύρια τσιγάρα στους στρατιώτες δωρεάν και όταν οι στρατιώτες επέστρεφαν, γίνονταν βέβαια πιστοί πελάτες. Κατά τη δεκαετία του 50 όλο και περισσότερες αποδείξεις εμφανίζονταν ότι το κάπνισμα συνδέεται με τον καρκίνο του πνεύμονα. Αν και η βιομηχανία του καπνού αρνείτο τέτοιους κινδύνους υγείας, προώθησε νέα προϊόντα που ήταν δήθεν "ασφαλέστερα", όπως αυτά με λιγότερη πίσσα και τα τσιγάρα με φίλτρο.  Το 1953 ο γιατρός Ernst L. Wynders βρίσκει ότι η εναπόθεση της πίσσας των τσιγάρων στη ράχη ποντικιών προκαλεί όγκους.
Αποκάλυψη των κινδύνων υγείας
Το 1964 εμφανίζονται επιστημονικές εργασίες, που καταδεικνύουν χωρίς αμφισβήτηση την επικινδυνότητα του καπνίσματος. Τη δεκαετία του 60 γενικά εμφανίστηκαν πολλές ανακοινώσεις σε σχέση με τους κινδύνους υγείας που προκαλεί το κάπνισμα. Το 1965 τηλεοπτικές διαφημίσεις τσιγάρων διακόπτονται στον αέρα στη Μεγάλη Βρεττανία. Το 1966 εμφανίζονται οι προειδοποιήσεις στα κουτιά των τσιγάρων.  Το 1971 βγαίνουν τα πρώτα αποτελέσματα σε σχέση με τις συνέπειες του καπνίσματος στην υγεία των γυναικών ρίχνοντας φως στον ολοένα και αυξανόμενο αριθμό των γυναικών που αρχίζουν αυτήν την κακή συνήθεια. Κατά τη δεκαετία του 80 υπήρξαν πολλές μηνύσεις εναντίον της βιομηχανίας του καπνού εξαιτίας των ζημιογόνων αποτελεσμάτων των προϊόντων της. Το κάπνισμα γίνεται "πολιτικά μη ορθό" και απαγορεύεται σε πολλούς δημόσιους χώρους. Το 1982 ανακοινώνεται ότι και το παθητικό κάπνισμα μπορεί να προκαλέσει καρκίνο του πνεύμονα. Το κάπνισμα σε δημόσιους χώρους σύντομα απαγορεύεται, ιδιαίτερα στον εργασιακό χώρο. Το 1985 ο καρκίνος του πνεύμονα γίνεται ο νούμερο ένα κίνδυνος για τις γυναίκες ξεπερνώντας τον καρκίνο του μαστού.
 Το1987 το Κονγκρέσο απαγορεύει το κάπνισμα σε όλες τις πτήσεις εσωτερικού με διάρκεια μικρότερη των δύο ωρών.
Τις δεκαετίες του 80 και 90 η καπνοβιομηχανία αρχίζει να προωθεί τις δραστηριότητές της σε περιοχές εκτός των ΗΠΑ, ειδικά στις αναπτυσσόμενες χώρες της Ασίας. Η Marlboro θεωρείται η νούμερο ένα πιο περιζήτητη μάρκα προϊόντος με αξία πάνω από 30 δις δολάρια ανταγωνιζόμενη την Coca Cola.
Τα τελευταία χρόνια υπάρχουν ολοένα και περισσότερες αποδείξεις ότι η καπνοβιομηχανία ήξερε από την αρχή ότι τα τσιγάρα βλάπτουν, αλλά συνέχισε να τα προωθεί και να τα πουλάει. 
ΠΗΓΕΣ:http://www.thriassio.gr/newpage153.htm

Στεφανια Παπαχριστοπουλου

ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΚΑΠΝΟΥ










      



 ΣΥΓΚΟΜΙΔΗ ΚΑΙ ΞΗΡΑΝΣΗΜετά από 3-4 μήνες ο καπνός έχει ωριμάσει και αρχίζει η συγκομιδή. Το φυτό κόβεται ολόκληρο στη συνέχεια τρυπιέται και κρεμιέται από ένα ξύλο. Έχουμε δύο τρόπους ξήρανσης το φυσικό και τον τεχνικό. Στις φυσικές μεθόδους τα φύλλα του καπνού μένουν σε σκιερό μέρος για 4-5 μέρες σε ειδικές αποθήκες. Τα φύλλα αλλάζουν χρώμα, κιτρινίζουν και αφυδατώνονται αργά και σταδιακά. Στη συνέχεια τα βγάζουν στον ήλιο και έτσι ότι υγρασία έχει το φύλλο χάνεται. Όταν τα φύλλα είναι πλέον ξερά τα πάνε για περαιτέρω κατεργασία. Στις τεχνικές μεθόδους χρησιμοποιείται ζεστός αέρας, ενώ σημαντικό ρόλο παίζουν και ο κατάλληλος εξαερισμός και η υγρασία (στον χώρο). Επίσης υπάρχει και η μέθοδος της φωτιάς όπου ανάβουν φωτιά κάτω από τα κρεμασμένα καπνά και αυτό διακόπτεται και επαναλαμβάνεται μέχρι να αποκτήσουν τα κατάλληλα χαρακτηριστικά για περίπου 1-1,5 μήνα. Αφού τα φύλλα έχουν αποξηρανθεί, συγκεντρώνονται σε σκιερές αποθήκες για να ρυθμιστεί κατάλληλα η υγρασία τους .Ύστερα τα μαζεύουν σε δεμάτια και τα αφήνουν σε ειδικούς υγρούς θαλάμους για να αποκτήσουν ελαστικότητα για να μην θρυμματιστούν κατά τη μεταφορά τους.

 ΣΠΟΡΑ, ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΛΙΠΑΝΣΗΣε ειδικά καπνοσπορεία γίνεται ο πολλαπλασιασμός του καπνού με σπορά και αυτό γιατί ο σπόρος του καπνού είναι πολύ μικρός και για να φυτρώσει χρειάζονται ειδικές και καλές συνθήκες.Αργότερα τα μικρά φυτάρια μεταφυτεύονται στο χωράφι.Οι σπόροι πρέπει να έχουν ομοιόμορφη κατανομή και το έδαφος πρέπει να είναι απολυμασμένο έτσι ώστε εκλείψουν τα διάφορα ζιζάνια που μπορεί να βλάψουν την παραγωγή. Τα καπνοσπορεία θέλουν συχνό πότισμα και όταν είναι έτοιμα για μεταφύτευση δεν τα ποτίζουν για λίγες μέρες έτσι ώστε τα φυτά να σκληραγωγηθούν. Πρίν γίνει η μεταφύτευση οργώνουν ξανά το χωράφι. Το φύτεμα του καπνού γίνεται σε γραμμές και η απόσταση των φυτών μεταξύ τους εξαρτάται από το τύπο και τη γονιμότητα του εδάφους. Όταν το έδαφος δεν έχει αρκετά θρεπτικά στοιχεία τότε γίνεται η χρήση λιπασμάτων.

Ιωαννα Σιακαμπενη

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΚΑΠΝΙΣΜΑ

 Σύμφωνα με εκτιμήσεις της Παγκόσμιας Τράπεζας, το κόστος της φροντίδας υγείας για τα νοσήματα που σχετίζονται με το κάπνισμα ποικίλλει στις διάφορες χώρες μεταξύ 0,1 και 1,1% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος. Εντούτοις, μελέτες στην Ευρώπη δείχνουν ότι το κόστος αυτό μπορεί να είναι ακόμη υψηλότερο. Το άμεσο και έμμεσο κόστος του καπνίσματος στην Ευρωπαϊκή Ένωση υπολογίζεται μεταξύ 97,7 και 130,3 δις Ευρώ το 2000, ποσό που αντιστοιχεί στο 1,04 ως 1,39% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Με βάση τα στοιχεία της ΕΣΥΕ για το 2004, μπορεί να υπολογισθεί ότι το κάπνισμα ευθύνεται τουλάχιστον για 700.000 ημέρες νοσηλείας στην Ελλάδα (4,3% του συνόλου), χωρίς να υπολογίζονται οι έμμεσες συνέπειες του καπνίσματος (ΕΣΥΕ 2006. Επιπλέον, όλα τα νοσήματα που οφείλονται στο κάπνισμα συνδέονται με μακροχρόνια και υψηλού κόστους εξωνοσοκομειακή φροντίδα. 
 Μια ενδεχόμενη μείωση του αριθμού των καπνιστών στην Ελλάδα κατά 15% (δηλαδή από 37,5% σε 32%), θα οδηγήσει μέσο-μακροπρόθεσμα, σε ένα περιορισμό των άμεσων δαπανών περίθαλψης κατά 200 - 300 εκ. Ευρώ ετησίως και θα προσφέρει μια σημαντική ανακούφιση στο εθνικό σύστημα υγείας.
Οι μισοί θάνατοι από αυτούς που οφείλονται στη χρήση καπνού συμβαίνουν κατά τα πλέον παραγωγικά χρόνια της ζωής. Αυτό έχει ως συνέπεια τη μείωση των δεικτών παραγωγικότητας και την απώλεια οικονομικών ευκαιριών για ανάπτυξη. Το γεγονός ότι οι πληθυσμοί που θα πληγούν περισσότερο είναι αυτοί που αποτελούν το βασικό παραγωγικό δυναμικό του πλανήτη καθιστά το πρόβλημα ακόμα σοβαρότερο, ενώ οι απώλειες παραγωγικότητας είναι τεράστιες. Αλλά εκτός από την πρώιμη θνησιμότητα, οι καπνιστές έχουν και μεγαλύτερη νοσηρότητα, γεγονός που συνεπάγεται αυξημένο αριθμό απουσιών από την εργασία, μειωμένη παραγωγικότητα κατά την εργασία και πρόωρη αποχώρηση από την εργασία.Ασφαλώς, πέρα από τις έμμεσες οικονομικές απώλειες, τα προβλήματα υγείας που προκαλεί ο καπνός δημιουργούν μια τεράστια επιβάρυνση στα συστήματα υγείας. Οι χρόνιοι καπνιστές νοσηλεύονται συχνότερα, για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα και καταναλώνουν περισσότερους πόρους του συστήματος σε σύγκριση με τους μη καπνιστές. Ετσι, το κόστος θεραπείας και νοσηλείας τους είναι ιλιγγιώδες.. Για την Ελλάδα έχει υπολογιστεί ότι το κόστος περίθαλψης νοσημάτων που οφείλονται στο κάπνισμα ξεπερνά τα 2,14 δισ. ευρώ ετησίως, ποσό δυσανάλογα μεγάλο σε σχέση με τις δυνατότητες του συστήματος υγείας, ενώ ειδικότερα για το ΕΣΥ, η νοσηλεία ασθενών εξαιτίας του τσιγάρου κοστίζει περισσότερο από 500 εκατ. ευρώ ετησίως.Αλλά και ο ίδιος ο καπνιστής επιβαρύνεται οικονομικά για την αγορά των τσιγάρων. Για μια μέση κατανάλωση 20 τσιγάρων την ημέρα, ένας Έλληνας καπνιστής ξοδεύει περίπου 60 ευρώ τον μήνα ή 720 ευρώ ετησίως. Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας, το κάπνισμα φτάνει να κοστίζει έως 80 ευρώ κατά μέσο όρο τον μήνα ή πάνω από 2,6 ευρώ την ημέρα. Το ποσό αυτό είναι πολύ μεγαλύτερο για πολλούς καπνιστές που καπνίζουν περισσότερα από 20 τσιγάρα την ημέρα.Από την άλλη, σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση του ΠΟΥ, ο έλεγχος του καπνίσματος εξακολουθεί να υπεχρηματοδοτείται. Ετησίως δαπανώνται 173 φορές περισσότερα δολάρια απ' όσα συλλέγονται ανά τον κόσμο από τον επιβληθέντα φόρο στον καπνό, προκειμένου να εφαρμοστούν αντικαπνιστικές δραστηριότητες. Οι δε αντικαπνιστικές δραστηριότητες που εφαρμόζονται καλύπτουν κάτω του 10% του παγκόσμιου πληθυσμού. Το 2009 μόνο σε 17 χώρες ίσχυαν αντικαπνιστικά μέτρα.Η Ελλάδα είναι μια χώρα που υποφέρει από τον καπνό. Το 43,2% περίπου των Ελλήνων καπνίζουν και το ποσοστό αυτό είναι ακόμα υψηλότερο για τις νεαρές ηλικίες. Η πώληση προϊόντων καπνού “τονώνουν” την “εθνική οικονομία” και για αυτό γίνεται ανεκτό. Και όμως κάθε άλλο.
            Σίγουρα όλοι θα θέλαμε αυτά τα χρήματα να διατίθενται για άλλους σκοπούς. Δίνουμε τα μισά μας χρήματα για να πάρουμε τσιγάρα και τα άλλα μισά για να γιατρευτούμε από αυτά. Επιπλέον δουλεύουμε περισσότερες ώρες για να μπορέσουμε να τα πληρώσουμε. Είναι εύλογο να σκεφτεί κανείς πώς θα ήταν η ζωή του εάν 1. Δεν ξόδευε τα χρήματα αυτά σε τσιγάρα αλλά τα μάζευε, 2. Δεν ξόδευε χρήματα για γιατρούς και φάρμακα και 3. Δούλευε λιγότερο.

Εάν κάποιος καπνίζει 30 τσιγάρα την ημέρα μπορεί (αν σταματήσει) 1. Να συγκεντρώσει €14.400 σε 10 χρόνια και 2. να δουλεύει 1 ώρα λιγότερο κάθε μέρα ή 250 ώρες λιγότερο το χρόνο ή 30 μέρες λιγότερο το χρόνο χωρίς να στερηθεί τίποτα. 
            Επίσης, πολλοί καπνιστές αναφέρουν ότι λόγω της αύξησης της τιμής των τσιγάρων έχουν ελαττώσει σημαντικά τον αριθμό των τσιγάρων που καπνίζουν ή ακόμα ότι το έχουν κόψει. Επομένως έχοντας δύο κίνητρα (υγεία και οικονομία) οι καπνιστές μπορούν να επιτύχουν αυτό που οι ίδιοι και οι υπόλοιποι επιθυμούν ταχύτερα: να διακόψουν το κάπνισμα.
Πηγές:http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=163406http://www.smokestop.gov.gr/economy.php?m2=economyhttp://www.nosmoke.gr/smokingandconsequences/articlesaboutsmoking/278-oikonomia.html

Ειρηνη Σπυρολαρι

ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΚΑΙ ΚΑΠΝΙΣΜΑ


Στατιστικά – κάπνισμα
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (Π.Ο.Υ.) εκτιμά ότι ο καπνός προκαλεί 3,5 εκατομμύρια θανάτους ετησίως σε παγκόσμιο επίπεδο. Ποσοστό που ισοδυναμεί με 10.000 θανάτους την ημέρα από ασθένειες που σχετίζονται με το κάπνισμα, ενώ οι οφειλόμενοι στο κάπνισμα θάνατοι είναι περισσότεροι από το άθροισμα των θανάτων από τα πυροβόλα όπλα, τα ναρκωτικά, τις αυτοκτονίες, το AIDS και τα αυτοκινητιστικά ατυχήματα. 

Το κάπνισμα προκαλεί τουλάχιστον 25 απειλητικές για τη ζωή ασθένειες ή ομάδες ασθενειών και αποτελεί μείζονα παράγοντα κινδύνου σε οκτώ από τις 16 κύριες αιτίες θανάτου ανθρώπων ηλικίας μεγαλύτερης των 65 ετών. Στον καπνό του τσιγάρου έχουν ανιχνευθεί, είτε ως αέρια είτε ως μικροσκοπικά σωματίδια, περισσότερες από 4.000 διαφορετικές ουσίες, μεταξύ των οποίων και η νικοτίνη, καθώς και περισσότερες από 250 γνωστές καρκινογόνες ουσίες. 

Σε ένα άτομο ηλικίας 25 ετών, η κατανάλωση ενός πακέτου τσιγάρων την ημέρα θα μειώσει το προσδόκιμο ζωής κατά 4,6 έτη, ενώ σε έναν καπνιστή 2 πακέτων την ημέρα, το προσδόκιμο επιβίωσης θα μειωθεί κατά 8,3 έτη.
To κάπνισμα στην Ελλάδα
Η Ελλάδα παρουσιάζει την υψηλότερη αναλογία καπνιστών μεταξύ των δυτικοευρωπαϊκών χωρών (37,6%). Κατά την τελευταία δεκαετία παρατηρείται μείωση του ποσοστού, αλλά παρόλα αυτά, παραμένει το υψηλότερο μεταξύ των χωρών της Δυτικής Ευρώπης.

Παρά τη διαφαινόμενη μείωση των καπνιστών, ο μέσος ετήσιος αριθμός τσιγάρων κατ’ άτομο παρουσιάζει αύξηση. Στη δεκαετία 1991 - 2001 αυξήθηκε κατά 29,7% και έφτασε τα 3.089,4 τσιγάρα και τελικά, το 2004 τα 3.199,8 τσιγάρα.
Η Ελλάδα έχει τον υψηλότερο αριθμό καταναλισκόμενων τσιγάρων κατ’ άτομο στη Δυτική Ευρώπη. 
Μετά το 2000, ο μέσος ετήσιος κατά κεφαλή αριθμός τσιγάρων στην Ελλάδα είναι διπλάσιος από ότι στη Γερμανία, Γαλλία και Μ. Βρετανία και πενταπλάσιος από ότι στη Νορβηγία.

πίνακας 1 αριθμός καταναλισκόμενων τσιγάρων://www.antismokinghealthhouse.gr/smokingstats.php

Διαφορές μεταξύ των φύλων

Σύμφωνα με τα ερευνητικά δεδομένα στα οποία στηρίζονται τα στοιχεία του Π.Ο.Υ. το 2000, το ποσοστό καπνιστών μεταξύ των ανδρών έφτανε στην Ελλάδα το 46,8%, ενώ μεταξύ των γυναικών το 29% . 
Σε μελέτη που πραγματοποιήθηκε στην Αττική το 2002, σε άτομα ηλικίας άνω των 18 ετών, το ποσοστό καπνιστών βρέθηκε στους άνδρες, 51% και στις γυναίκες 39% . Σε σύγκριση με τις άλλες δυτικοευρωπαϊκές χώρες, η Ελλάδα φαίνεται να έχει το υψηλότερο ποσοστό καπνιστών, όχι μόνο στους άνδρες αλλά και στις γυναίκες. 
Δεδομένου ότι στις γυναίκες η έναρξη του καπνίσματος άρχισε αργότερα και είναι ακόμη σε εξέλιξη, το ποσοστό των καπνιστριών αφενός ποικίλλει στις διάφορες ηλικίες και αφετέρου παρουσιάζει ακόμη τάσεις αύξησης.


Διαφορές κατά ηλικία

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat , η συχνότητα του καπνίσματος στην Ελλάδα, παρουσιάζει τα υψηλότερα ποσοστά στις ηλικίες 35 - 44 ετών κάτι που επιβεβαιώνεται και από τη μελέτη που πραγματοποιήθηκε στην Αττική. Σε άλλη μελέτη, το υψηλότερο ποσοστό παρατηρείται στις ηλικίες 25 - 35 ετών
Μεταξύ των νέων, το κάπνισμα, συνολικά στην Ευρώπη, φαίνεται να φτάνει περίπου το 30%. Το ποσοστό είναι κατά κανόνα υψηλότερο στα αγόρια, αλλά σε πολλές χώρες της Δυτικής Ευρώπης έχει εξισωθεί μεταξύ των δύο φύλων. Στη μελέτη ESPAD που πραγματοποιήθηκε σε σπουδαστές ηλικίας 17 - 18 ετών, σε 7 χώρες, το ποσοστό καπνιστών στην Ελλάδα, ήταν στους άνδρες 50% και στις γυναίκες 47%, ενώ σε μελέτη που έγινε το 2001 σε φοιτητές 17 - 30 ετών, το ποσοστό στους άνδρες βρέθηκε 44% και στις γυναίκες 42% .


Το κάπνισμα στα παιδιά και τους εφήβους





Σύμφωνα με τη μελέτη HBSC του Π.Ο.Υ. σε παιδιά σχολικής ηλικίας, την περίοδο 2001/2 η Ελλάδα φαίνεται να παρουσιάζει ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά παιδικού καπνίσματος: Το ποσοστό των παιδιών που καπνίζουν τουλάχιστον μια φορά την εβδομάδα στην ηλικία των 13 ετών, είναι 4,9% στα αγόρια και 3% στα κορίτσια, ενώ στην ηλικία των 15 ετών, είναι
13,5% και 14,1% αντίστοιχα. 
Παρατηρείται μάλιστα μια αισθητή μείωση των ποσοστών σε σχέση με την έρευνα HBSC του 1997/8, στην οποία το ποσοστό καπνιστών βρέθηκε 18% στα αγόρια και 19% στα κορίτσια. Ας σημειωθεί ότι στην ηλικία των 15 ετών, υπάρχουν χώρες όπου το ποσοστό καπνίσματος είναι διπλάσιο έως τριπλάσιο έναντι της Ελλάδος. Αντίστοιχα χαμηλά ποσοστά καπνίσματος στις ηλικίες 12 - 17 ετών διαπιστώνει και άλλη μελέτη, στην οποία το ποσοστό καπνιστών μεταξύ των αγοριών ήταν 8,9% και μεταξύ των κοριτσιών 9,5% .Τέλος, στη μελέτη GYTS που διενεργήθηκε το έτος 2004 - 2005 σε μαθητές Γυμνασίου, το 32.1% των μαθητών Γυμνασίου δήλωσε ότι είχε δοκιμάσει τσιγάρο στο παρελθόν ενώ το 16,2% των μαθητών δήλωσε ότι ήταν τακτικοί καπνιστές.
Επιπλέον, 1 στους 4 μαθητές καπνιστές δήλωσε ότι είχε καπνίσει για πρώτη φορά σε ηλικία μικρότερη των 10 ετών. Συγχρόνως, το 20% των μη καπνιστών μαθητών θεωρεί ότι θα καπνίζει την επόμενη σχολική χρονιά. Σχετικά με το παθητικό κάπνισμα το 89.8% των μαθητών Γυμνασίου δήλωσε ότι εκτέθηκαν στο παθητικό κάπνισμα στο σπίτι τους και το 94,1% σε δημόσιο χώρο. 
Σχετικά με την πρόσβαση στα τσιγάρα το 95% (89,5 - 97,7) των μαθητών γυμνασίου δήλωσε ότι αγόραζε τα τσιγάρα χωρίς κάποιον περιορισμό ή άρνηση πώλησης. Τέλος, το 16,7% των μαθητών γυμνασίου δήλωσε ότι του προσφέρθηκαν τσιγάρα δωρεάν από εκπρόσωπο εταιρίας καπνού .
Το χαμηλά ποσοστά παιδικού και εφηβικού καπνίσματος που παρατηρούνται στη χώρα μας φαίνεται να έρχονται σε αντίθεση με τα υψηλά ποσοστά καπνιστών και καπνιστριών που παρατηρούνται στους ενήλικες. Η διαπίστωση αυτή μπορεί να οφείλεται στο γεγονός ότι η έναρξη του καπνίσματος γίνεται στην Ελλάδα σε μεγαλύτερη ηλικία από τις άλλες χώρες, αλλά είναι μονιμότερη. 
Πράγματι, στη μελέτη ESPAD, το ποσοστό των καπνιστών 17 - 18 ετών στην Ελλάδα είναι ήδη από τα υψηλότερα (50 και 47%), ενώ αν υπολογίσει κανείς μόνο τα ποσοστά αυτών που καπνίζουν πάνω από 11 τσιγάρα την ημέρα, τα ποσοστά και των δύο φύλων είναι πολύ υψηλότερα όλων των άλλων χωρών της έρευνας .


http://www.bestrong.org.gr/el/healthylife/nosmoking/statisticsaboutsmoking/
http://www.antismokinghealthhouse.gr/index.php

Λεανδρα Χριστουλα

Πρόωρη γήρανση λόγω καπνίσματος


Η διαδικασία της γήρανσης λόγω καπνίσματος οφείλεται στο γεγονός πως το τσιγάρο προκαλεί σκλήρυνση στις αρτηρίες μας με διπλάσια ταχύτητα απ' ότι φυσιολογικά συμβαίνει. 



4 τσιγαρα
http://islamabad.metblogs.com/archives/images/2007/08/smoking%20islamabad-thumb.jpg


Η νέα μελέτη αποδεικνύει πως διαδικασία αυτή επιταχύνεται από το τσιγάρο και γι’ αυτό το κάπνισμα παίζει τόσο καθοριστικό ρόλο στην πρόωρη ανάπτυξη εμφράγματος, εγκεφαλικού και πολλών άλλων δεινών”, σημείωσε ο καρδιολόγος Γουΐλιαμ Μπ. Μπόρντεν, επίκουρος καθηγητής Ιατρικής στο Ιατρικό Κέντρο Weill Cornell, στη Νέα Υόρκη.

Μετρώντας την ταχύτητα με την οποία το αίμα φτάνει στην παρακείμενη βραχιόνιο αρτηρία (κύρια αρτηρία του μπράτσου) και στην απομακρυσμένη ποδηκνημική αρτηρία (αρτηρία του αστραγάλου), οι ερευνητές διαπίστωσαν πως το αίμα κυλάει πιο αργά στις αρτηρίες που έχουν σκλήρυνση και έτσι όσο πιο μικρή είναι η παραπάνω ταχύτητα, τόσο πιο μεγάλη είναι αυτομάτως η σκλήρυνση.

Με εξετάσεις σε περισσότερους από 2.000 ενήλικες, όπως σημειώνεται σε δημοσίευμα της εφημερίδας “Τα Νέα”, οι ερευνητές παρατήρησαν πως η ταχύτητα αυτή επιβραδυνόταν χρόνο με το χρόνο στους καπνιστές με διπλάσιο ρυθμό σε σύγκριση με αυτούς που δεν κάπνιζαν.

Η σκλήρυνση των αρτηριών είναι μία από τις πιο πρώιμες και αδιόρατες αλλαγές που συμβαίνουν στο σώμα των καπνιστών. Με το πέρασμα των ετών, όμως, η σκλήρυνση συσσωρεύεται και σύντομα γίνεται εμφανής, επισημαίνεται από ερευνητές στην “Επιθεώρηση του Αμερικανικού Κολεγίου Καρδιολογίας".

Σημαντικό στοιχείο που προέκυψε από την έρευνα, σύμφωνα με τον Νταίηβιντ Βόρτσχαϊμερ, αναπληρωτή Καρδιολογίας στο Ιατρικό Κέντρο Mount Sinai, στη Νέα Υόρκη, είναι πως, όταν οι καπνιστές κόβουν το κάπνισμα, υπάρχει περίπτωση αυτή η βλάβη να υποστραφεί.

Τέλος, παρατηρήθηκε πως η σκλήρυνση είναι «δοσοεξαρτώμενη», δηλαδή όσο περισσότερο κάπνιζαν οι εθελοντές, τόσο πιο αργή ήταν η ταχύτητα ροής του αίματος, άρα τόσο μεγαλύτερη η σκλήρυνση.

http://www.cosmo.gr/Health/272404.html
Αλεξανδρα Χουγγερ

Γιατί καπνίζουμε ?

Αντικείμενο της ψυχολογίας του καπνίσματος αποτελεί το ερώτημα γιατί οι άνθρωποι ξεκινούν το κάπνισμα και για ποιο λόγο διατηρούν τη συμπεριφορά αυτή παρά του γνωστούς κινδύνους. Απάντηση στο ερώτημα αυτό δίνει η θεωρία της συμπεριφοράς που στηρίζεται σε δυο βασικές αρχές της μάθησης: την κλασσική εξαρτημένη μάθηση και τη συντελεστική μάθηση. Οι καπνιστές δεν γεννήθηκαν καπνιστές, έμαθαν τη συμπεριφορά αυτή με το πέρασμα του χρόνου. Για τη διακοπή του καπνίσματος πιο σημαντικές δεν είναι οι αιτίες που κάποιος ξεκίνησε το κάπνισμα, αλλά οι συνθήκες οι οποίες διατηρούν τη συμπεριφορά του καπνίσματος. Χρειάστηκε καιρό για να γίνει κάποιος καπνιστής. Έτσι χρειάζεται καιρός και για να μάθει κάποιος να ζει χωρίς το τσιγάρο.

Εικόνα 2 καπνοσ απο τσιγαρο

http://kafeneio-gr.blogspot.com/2009/07/blog-post_6725.html



Στην κλασσική εξαρτημένη μάθηση μια συγκεκριμένη συμπεριφορά συνδέεται με ένα ουδέτερο ερέθισμα (περιβαλλοντικά ή εσωτερικά ερεθίσματα). Στο κάπνισμα ουδέτερα ερεθίσματα μπορούν ν’ αποτελέσουν η θέα του πακέτου με τα τσιγάρα, τα τασάκια, το αίσθημα χαλάρωσης μετά το φαγητό κ.τ.λ. Με τη συνεχή επανάληψη της ακολουθίας «ερέθισμα-αντίδραση» δημιουργείται μια σύνδεση, ώστε μια συγκεκριμένη συμπεριφορά-αντίδραση (το κάπνισμα) να προκαλείται «αυτόματα» από το εξαρτημένο πια σε αυτήν ερέθισμα. Χωρίς να το συνειδητοποιεί ο καπνιστής ανάβει τσιγάρο σε συγκεκριμένες καταστάσεις, που λειτουργούν πια ως εξαρτημένα ερεθίσματα. Για παράδειγμα μπορεί αυτόματα ν’ ανάψει τσιγάρο με τη μυρωδιά και μόνο του καφέ ή το κουδούνισμα του τηλεφώνου. Οι περισσότεροι καπνιστές καπνίζουν τσιγάρα χωρίς καν να το αντιλαμβάνονται, σχεδόν αυτόματα.

Ως συντελεστική μάθηση νοείται η μάθηση από τις συνέπειες των πράξεων. Οι συμπεριφορές που ακολουθούνται από ευχάριστες συνέπειες, εμφανίζονται πιο συχνά από εκείνες που ακολουθούνται από ουδέτερες ή αρνητικές συνέπειες. Στο κάπνισμα οι θετικές συνέπειες εμφανίζονται πολύ γρήγορα. Η καπνιστική συμπεριφορά ενισχύεται από την επίδραση της ίδιας της νικοτίνης στον οργανισμό. Η νικοτίνη δρα ως ουσιοεξαρτητική ουσία και προκαλεί εθισμό στον ανθρώπινο οργανισμό. Μέσω των πνευμόνων και του κυκλοφορικού συστήματος, φτάνει σε λιγότερο από 10 δευτερόλεπτα στις περιοχές δράσης της στον εγκέφαλο. Η ίδια η επίδραση της νικοτίνης στον οργανισμό αμοίβει τον καπνιστή. Η νικοτίνη προκαλεί ενεργοποίηση του συμπαθητικού συστήματος με συνακόλουθη απελευθέρωση των νευροδιαβιβαστών, οι οποίοι διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην εξάρτηση από την νικοτίνη και στην εμφάνιση συμπτωμάτων στέρησης. Στους νευροδιαβιβαστές αυτούς συμπεριλαμβάνονται: α) η ντοπαμίνη και η νορεπινεφρίνη, οι οποίοι μπορεί να σχετίζονται με την πρόκληση ευχαρίστησης και ανορεξίας, β) η ακετυλοχολίνη, που μπορεί να επιδρά στη βελτίωση της μνήμης καθώς και γ) η βήτα-ενδορφίνη, που είναι πιθανό να σχετίζεται με την μείωση του άγχους και της νευρικότητας. Ο καπνιστής έχει την τάση να επαναλάβει την ευχάριστη επίδραση και έτσι ξεκινά ο φαύλος κύκλος της εξάρτησης. Στο σημείο αυτό συνεμφανίζονται η σωματική και η ψυχολογική εξάρτηση. Η ανάγκη για νικοτίνη αποτελεί τη σωματική για το κάπνισμα και η ικανοποίηση της ανάγκης αυτης συνιστά μια ευχάριστη συνέπεια που ενισχύει την ψυχολογική εξάρτηση από το κάπνισμα.
Σημαντικό ρόλο διαδραματίζουν και οι γνωστικές διαδικασίες που μεσολαβούν. Πρόκειται για τις προσδοκίες του ατόμου για τις ευχάριστες επιδράσεις που αναμένει να αντλήσει από το κάπνισμα και τους ακραίους φόβους ή τις πεποιθήσεις του για τις καταστροφικές συνέπειες που θα επιφέρει η αποστέρηση του καπνίσματος.
Γιατί καπνίζουν οι νέοι ?
Γενικότερα, όμως, οι νέοι ξεκινούν το κάπνισμα γιατί καπνίζουν οι γύρω τους. Οι γονείς που καπνίζουν, τα μεγαλύτερα αδέλφια, οι πρωταγωνιστές του κινηματογράφου ή της τηλεόρασης, ο καουμπόι του Marlboro και πολλοί άλλοι. Ειδικά ο γονέας, όσο περισσότερο καπνίζει τόσο μεγαλύτερη είναι η πιθανότητα το παιδί να ξεκινήσει το κάπνισμα. Η επίδραση αυτή είναι εντονότερη στις ηλικίες κάτω των 12 ετών. Όμως, τη μεγαλύτερη επίδραση την ασκούν οι συνομήλικοι καπνιστές, οι οποίοι λειτουργούν ως πρότυπα, κυρίως στους εφήβους που είναι εξαρτημένοι, κοινωνικά απομονωμένοι, νιώθουν αδύναμοι και που τείνουν να πειραματίζονται και να υιοθετούν συνήθειες των μεγάλων.
2 http://neaygeia.gr/page.asp?p=962


Πηγές :
1 http://www.neaygeia.gr/page.asp?p=438
2 http://neaygeia.gr/page.asp?p=962

Αλεξανδρα Χουγγερ





Η ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗ ΠΛΕΥΡΑ ΤΗΣ ΔΙΑΚΟΠΗΣ ΤΟΥ ΚΑΠΝΙΣΜΑΤΟΣ


Η διακοπή καπνίσματος είναι μια  διαδικασία αρκετά δύσκολη. Πολλοί καπνιστές αναφέρουν ότι θα ήθελαν να το κόψουν και κάποιοι έχουν προσπαθήσει τουλάχιστον μια φορά. Συχνά, αυτή η μοναδική φορά είναι αρκετή αλλά σε πολλές άλλες περιπτώσεις δεν αρκεί και ο καπνιστής πρέπει να προσπαθήσει πολλές φορές πριν επιτύχει.
Η επιτυχία της διακοπής καπνίσματος εξαρτάται από πολλούς παράγοντες.Από ψυχολογικής πλευράς σημαντικοί παράγοντες είναι η αποφασιστικότητα και τα κίνητρα του καπνιστή, η αναγνώριση των αναγκών που καλύπτονταν με το κάπνισμα
και η εύρεση εναλλακτικών τρόπων εκπλήρωσης αυτών των αναγκών, η αντιμετώπιση της διάθεσης για τσιγάρο και το πώς μπορεί κανείς να χειριστεί κάποια υποτροπή εάν αυτή συμβεί.
Η αποφασιστικότητα και τα κίνητρα για διακοπή
Πολλές φορές ακούμε ότι η διακοπή καπνίσματος είναι θέμα θέλησης του καπνιστή να διακόψει. Επειδή όμως ο εθισμός στο τσιγάρο είναι μια πολύπλοκη συμπεριφορά, μπορεί κάποιος να έχει τη θέληση ή την καλή διάθεση να διακόψει αλλά να μην μπορεί να τηρήσει την απόφαση του αυτή. Γι’αυτό το λόγο, η ενδυνάμωση των κινήτρων του καπνιστή για διακοπή είναι ουσιαστικός παράγοντας που επηρεάζει την επιτυχία της προσπάθειας του. Με άλλα λόγια, σε αρχικό στάδιο θα ήταν καλό να αναλογιστεί ένας καπνιστής που θέλει να διακόψει το κάπνισμα : α) για ποιούς λόγους θέλει να κόψετε το κάπνισμα; β) Πώς θα είναι η ζωή του σε 5 χρόνια από σήμερα εάν διακόψει και πώς εάν συνεχίζει να καπνίζει; γ) ποιά είναι τα πλεονεκτήματα και ποιά τα μειονεκτήματα της διακοπής;
Δ) πώς ονειρεύεται τη ζωή του στο μέλλον και πώς το κάπνισμα θα μπορούσε να την επηρεάσει εάν συνεχίζει να καπνίζει; Στο αρχικό αυτό σημείο της προσπάθειας διακοπής, μια σύντομη συμβουλευτική παρέμβαση από κάποιον ειδικό θα μπορούσε να φανεί εξαιρετικά ωφέλιμη.

Εναλλακτικοί τρόποι αντιμετώπισης των αναγκών σαςΤο κάπνισμα, όπως και πολλές άλλες εθιστικές συμπεριφορές αρχικά στοχεύει να επιτύχει ένα θετικό συναίσθημα όπως χαλάρωση, απόλαυση ή να  βοηθήσει όταν κάποιος αισθάνεται πλήξη. Όποιοι και να ήταν οι λόγοι που είχε καποιος το κάπνισμα στη ζωή του, μπορείτε να το αντικαταστήσει με μια εναλλακτική συμπεριφορά που θα φέρει το ίδιο αποτέλεσμα.
Συνήθως το κάπνισμα συνδέεται με άλλες συμπεριφορές, όπως για παράδειγμα το τσιγάρο με τον πρωινό καφέ, το τσιγάρο μετά το φαγητό ή μέσα στο αμάξι όταν έχει κολλήσει στην κίνηση.

Πώς μπορείτε να αντιμετωπίστει η επιθυμία  για κάπνισμα
Μερικές φορές η σύνδεση της μιας συμπεριφοράς με την άλλη είναι τόσο ισχυρή, που η επιθυμία για κάπνισμα μπορεί να μεγαλώνει  στις περιπτώσεις αυτές. Αν λαποιος εχει την τάση να συνδέι το κάπνισμα με τον καφέ, μπορει να προσπαθήσει να αντικαταστήσει το τσιγάρο αυτό με κάτι άλλο όπως ένα φρούτο ή ένα κομμάτι μαύρη σοκολάτα, ειδικά στα πρώτα στάδια διακοπής όπου η σύνδεση μεταξύ των δύο είναι μεγαλύτερη.
Πώς να προλάβετε μια υποτροπήΠολλές φορές, κατά τη διάρκεια της προσπάθειας διακοπής, ο καπνιστής καταφέρνει να διακόψει για κάποιους μήνες και μετά έρχεται η στιγμή που μπορεί να πέσει στον πειρασμό και να καπνίσει. Σύμφωνα με το φαινόμενο παραβίασης της αποχής(Abstinence Violation Effect), όταν κάποιος έχει μια μικρή υποτροπή(εάν καπνίσει ένα τσιγάρο για παράδειγμα), είναι εύκολο να ξανακυλήσει πίσω στην εθιστική συμπεριφορά σκεπτόμενος ότι απέτυχε στην προσπάθεια του για μια ακόμη φορά.

http://e-psychology.gr/addictions/572-h-psychologikh-pleyra-ths-diakophs-kapnismatos

Λεανδρα Χριστουλα



Εικόνα 1 τσιγαρα
http://www.slap.gr/epikairotita/ygeia/ereynes-deixnoun-kapnisma-vlaptei-sovara-sperma/